Ka whati a tai ka pao te tōrea

Te Wiki o te Reo Māori 2018
Kātahi te wiki mīharo rawa atu ko tēnei Wiki o te Reo Māori. Kua kitea te hunga e iri mārō nei te manawa ki tō tātou reo tuauriuri whāioio kua rauhī mai i raro i te pepeha o te tau nei Kia Kaha te Reo Māori.

Hīkoia te Kōrero
E hia nei ngā hīkoi whakanui huri noa i Aotearoa, e hia nei ngā tāngata e kōrero Māori ana, Māori mai, Pākehā mai, Īrana mai, Kōreana mai, Aotearoa mai i puta atu ki ngā tiriti o tēnā tāone, o tēnā tāone ki te whakanui i te reo Māori. Muia ana ngā tiriti ki ngā kōhanga, ki ngā kura, ki te tangata ahakoa nō hea, ahakoa ko wai, rere ana ngā waiata, haka ana ngā haka ki te reo Māori. Neke atu i te tekau mā rima mano tāngata i hou mai ki ngā hīkoi whakanui me te kotahi o te kī he taonga te reo nō Aotearoa, tīkina, puritia kia mau, kia ita!

Nāu te rourou, nāku te rourou ka ora ko te reo Māori
I ngā marama me ngā wiki i mua i Te Wiki o te Reo Māori 2018 he rite tonu te tangi mai o te waea, te taetae mai o ngā karere i ngā tari kāwanatanga, i ngā kamupene tūmataiti, i te takitahi, i te takitini ki a mātou o Te Taura Whiri i te Reo Māori, he hiahia nō rātou kia tautoko mai i ngā mahi whakatairanga i te reo Māori. Koirā pea tētahi āhuatanga kua tino rerekē i tēnei tau, i ngā tau o mua ko tā mātou he patipati, he tonotono i te tangata, i te kamupene kia tautoko mai i te kaupapa, engari i tēnei tau ko rātou kē e kimi ana i ngā huarahi hei whakatairanga i te reo Māori, me te mea nei, i te tino hiahia rātou kia pēnā. He maha ngā mahi ngatahi a Te Taura Whiri, ko tētahi o aua mahi tahi ki te taha o Te Papa Atawhai, i hangaia tahitia ai ko te pukapuka Kia Kaha te Reo Taiao - ngā kupu me ngā kōrero e pā ana ki Te Ao o Tangaroa, Te Wai Māori, Te Wao Nui a Tāne me Te Tini a Tāne. I hāpaitia anōtia te kaupapa Kōrero Kawhe e ngā whakahaere pērā ki te kamupene kawhe a Mojo, ki ngā wāhi kawhe i ngā teihana penehīni a Z me ētahi atu toa kawhe, tae atu rā hoki ki tētahi toa i Te Āporo Nui (New York, USA).
Nā māua ko Te Wānanga o Aotearoa tētahi pukapuka kupu hangarau i waihanga hei whakatairanga i ngā kupu hangarau ki te hunga e whai ana i te kaupapa Mahuru Māori. Toru tekau ngā kupu hangarau me ngā rerenga kōrero hei tautoko i ia kupu, otirā, i te hunga e hāpai ana i te kaupapa, ko te ingoa Kia Kaha te Reo Hangarau tirohia te puka i konei. Mō te hoko, i mahi tahi mātou ko te Warewhare ki te hanga kāri mā rātou mō te hokohoko, ko Kōrero Hoko, i tono mai hoki a Uber kia tautokona rātou me ētahi kōrero ki tō rātou taupānga. I tuhia hoki e mātou tētahi pukapuka iti hei āwhina i te hunga e hāereere ana i te whenua, ko Hoko Tīkiti ki te Reo Māori te ingoa. I tua atu i whakaputaina te Moko o te Tau ki tētahi pānui whakaahua me ngā kupu Ako, Whakarongo, Waiata, Pānui, Tuhi, Kōrero ki tētahi atu, tirohia ā mātou Rauemi. He maha hoki ngā whakahaere i whakamahi i te moko, ki runga pouaka whakaata, ki roto i ngā niupepa, moheni, otirā, ā rātou kōtaha ki runga Pukamata. I kaha tautokona hoki te kaupapa e Whakaata Māori ki te Reo Town, otirā ki ētahi atu whakatairanga, ā, i whakaaturia hoki ngā ataata whakatairanga ki runga pouaka whakaata, i runga hoki i ngā pāpāho pāpori, arā, Pukamata, Tīhau, Kapoata, YouTube, aha atu.

Kia Kaha te Reo Ataata
I pakū te rongo o ngā ataata maha i waihangaia mō Te Wiki o te Reo Māori. He mea whakatairanga i te reo ētahi i whakaputa i ngā kaitautoko o te kaupapa o te wiki, a Derek Lardelli, a Ngahuia Piripi me Kanoa Lloyd. Ko tētahi anō nā tētahi tokotoru pukuhohe he rongonui i Aotearoa nei, ko Friken Dangerous Bros te ingoa. Ko tā rātou he whakatenatena i te tangata kia kaha te kōrero Māori, ahakoa iti, ākona, kōrerotia! Anei ētahi atu o ā mātou ataata. I te wiki o te reo i whakapā mai te kamupene rongo kōrero a Al Jazeera me tā rātou hiahia kia whakaputa i tētahi ataata, ko te āhua nei neke atu i te 750k ngā tirohanga huri noa te ao. E ai ki ngā tatauranga ko te toronga o te pāpāho pāpori he 1.3 miriona ngā tirohanga ki ngā ataata nei, ka mau te wehi Aotearoa!


He Reo mā te Katoa
Kua kaha tautokona te reo Māori e Aotearoa nui tonu. I tonoa te tangata kore mōhio kia karawhiua ko te reo Māori mō te wiki, ahakoa iti, he pounamu, ina pai ana tēnā ki a ia kia kaha ake anō tana whai. Ko te hunga i āhua māro te haere kia whāia te rerehua o te reo Māori, kia mārō tonu ake, kia mārō tonu ake. Mō te hunga kōrero kia pakari ake te kōrero, kia kounga ake te kōrero, kia tautoko hoki i te hunga e whai mai ana i tā rātou i whakatauira ai, ka mutu kia noho hei kanohi, hei tauira hoki mā tō tātou kaupapa. Ki a mātou he rite tēnei ki te ngaki māra, arā, mēnā e tautokona ana te reo huri noa he māmā ake te kōrero Māori ahakoa i hea, ahakoa ki a wai mā te hunga kōrero Māori pēnā i a tāua e whakapeto ngoi nei ki te kōrero Māori ao te pō, pō te ao. Mā te tini, mā te mano e ora anō ai tō tātou reo rangatira, e rangatira tonu ai te reo huri noa te whenua, otirā, huri noa te ao.

Kia Kaha te Reo Māori ake, ake tonu atu e!