Ahorangi He Reanga Hou

E mārama ai te tangata ki te karamata o te tihi maunga me hoki ia ki ōna pūtaketake ki te āta wānanga. Koina mātau. Ko te kaupapa o Ahorangi i whānau mai ki te ao mārama e toru tekau atu tau i mua. Nā tōku pāpā tēnei kaupapa i hahu i te ao tahito, ka whakahoutia kia hāngai ki ana reanga. Ko te kaupapa ko te whakatipu i tētahi huinga tāngata e pupuri kau ana ki te kawa tahito o rātau mā. Ko te Kawa Aroha tēnei. Nāna mātau i whanake ai ki te kauhanga nui o te rangi i whakatakotohia e tōku pāpā hei takapau wharanui ki te poipoi i te nī o te tangata otira i te kura o ana tamariki. Ko te taha ki tōku māmā nāna i kuaka mārangaranga ai te mauri o tō mātau whare. Nā roto i tana poipoi i te nī o te kākano i rere te auahi o tōna ahikā ki Te Tihi o Manono ki te titi i te whenua o Te Toi o ngā Rangi ki te hū o Te Whare Atua Tangata.

Ko te urunga mai tēnei o Te Whare Atua. I whakatauria ko Te Whare Atua tō mātau tūāpapa hei rongoā mō ngā mate nui o te ao hurihuri e haukoti ana i te tipu o te tangata hei tangata aroha. Ko te whakakotahitanga tēnei o Rangi rāua ko Papa i puta ai ki te ao he tangata, he tipua, he tahito, he atua. I whakapetohia ō mātau ngoi ki tēnei whakapapa o te whakaaro mā roto i ngā pakiwaitara o te Orokohanga. Kei reira anahe ngā kōrero mō tō tātau timatanga nā ngā mātua tīpuna i kī. Kei roto i ana kōrero ngā whakautu ki te pātai nui o te tangata; ko wai ahau, nō hea ahau, nā wai ahau, he aha ahau? Ko te hua he uri whakaheke e pupuri tonu ana ki te ōhākī nui a ōna mātua tīpuna. Ko te whāngai i te ao ki te ora otirā ki tōna Kawa o Te Aroha. Ko te Aroha te kaiwhāngai o te Mauri. Ka nui te Aroha, kua nui te Ora. Mauriora!

Ko te reo i kawe i te kaupapa nei i ōna rā punua he reo Māori kōhangahanga arā te kōhangahanga o te oro o te orokohanga. I pēnei ai i te mea kāore i tōku pāpā te reo Māori, he reo kōhangahanga noa iho. Ko tana reo tuatahi kē ko te reo Pākehā. Nā reira e rua ōna reo. Ko ngā kupu Māori i mōhiotia e ia kātahi, ko te reo Pākehā ka rua. Ahakoa ia tēhea reo i kōrerotia, ko te rite tonu o te mārama. Ka pahawa ngā tau ka rite tonu te tipu o te reo Māori ki roto i a mātau. Nā tērā whanaketanga ka tuwhera ngā tatau o te ao tūroa me ana paerangi atu ki te ao i moemoeātia e rātau mā.

Ko te mahi o te reanga hou o Ahorangi he whakamārō atu i tōna kawarito e huhua ai ana kawamahiti. He whāngai i te hau tapu o ngā mātua tīpuna e puawai mai ai he tangata aroha nui ara he tuahangata ara he atuatangata. Ko te mahi o tō mātau whānau he nuku ngātahi. E kore tēnei kaupapa e oti i te kaha o te takitahi engari ki te whakakotahitia te kaha o te takitini ka ea i reira. Ko te whakapapa tēnei - ko te mārama o te katoa. Ko ngā tohu nui ēnei o te ao Māori, o te ao tīpuna, o te ao o Hawaiki rā anō. He mauri kotahi tātau e tūhono ana ki ngā mauri mano tini katoa o te ao. Ko Rangi ki runga, ko Papa ki raro, ko tātau ngā uri ki waenga nui. Ka nui.

 


Kāti, ko tā He Muka he whakaputa kōrero ki te reo Māori. Ko ngā tirohanga, whakaaro rānei kei roto i te tuhinga nei he mea whaiaro nō te tangata nāna te kōrero i tuhi. Ka mutu, kāore i te whakaatu i ngā whakaaro o, i ngā kōrero a, rānei, Te Taura Whiri i te Reo Māori, āna kaimahi, tana pae whakahaere, tana poari rānei, tae atu rā ki ngā tari, ngā pakihi rānei e whai pānga ana ki Te Taura Whiri i te Reo Māori, ahakoa te hononga, hāunga i ngā mea kua āta whakahuatia ake ai.  Ehara ēnei tirohanga, whakaaro, kōrero rānei i te mea whakaiti, whakahē rānei, i te iwi, i te hapori, i te rōpū, i te tari, i te pakihi, i te tangata rānei.